Koncert wielkopostny

Opis

Wśród wielu dzieł napisanych w oparciu o tematykę wielkopostną i pasyjną na pierwszym planie znajdują się tzw. pasje, z których najsławniejsze to te autorstwa samego Jana Sebastiana Bacha. To jednak nie jedyna forma muzyczna wpisana w tradycję pasyjną, do której sięgają kompozytorzy. Historia muzyki zna wiele opracowań chociażby pieśni wielkopostnych i pasyjnych, czy sekwencji Stabat Mater (np. Pergolesi, Szymanowski).

Jednym z takich dzieł jest muzyczne opracowanie tzw. 7 słów (mów) wypowiedzianych przez Chrystusa na krzyżu. Relacjonują je sami Ewangeliści – Łukasz, Jan, Mateusz i Marek. Należą do nich np. słowa „Ojcze, w ręce Twoje oddaję ducha mego” (Łk 23, 46), czy słowa wypowiedziane do nawróconego łotra: „Zaprawdę, powiadam ci, jeszcze dziś będziesz ze Mną w raju” (Łk 23, 43). Po muzyczną wizję 7 słów Chrystusa sięgnął w 1787 roku Joseph Haydn na zamówienie Oratorio de la Santa Cueva w Kadyksie (Hiszpania). Pierwotnie były to instrumentalne ustępy o charakterze medytacyjnym, które wypełniały uroczyste odczytanie przez biskupa tytułowych słów oraz krótką wielkopostną naukę. Pierwotna wersja doczekała się opracowania na kwartet smyczkowy, fortepian solo, czy chór autorstwa samego kompozytora.

Z historią utworu związana jest również pewna anegdota o tym, w jaki sposób kompozytor otrzymał honorarium za napisanie dzieła. Strona zamawiająca miała wysłać Haydnowi w podziękowaniu ciasto. Jakież było zdziwienie kompozytora, gdy dowiedział się, że jest on wypełniony złotymi monetami…

Książeczka programowa koncertu 8.04.2022 (pdf 420 kb)